تظاهرات در حمايت از موضع ضد اسرائيلی اردوغان، بی بی سی

چند هزار نفر در حمايت از موضع ضد اسرائيلی نخست وزير ترکيه در استانبول اجتماع کرده اند.

بامداد روز جمعه، ۳۰ ژانويه (۱۱ بهمن)، حدود پنج هزار نفر از طرفداران دولت ترکيه در برابر فرودگاه استانبول اجتماع کردند و از رجب طيب اردوغان، نخست وزير، که پس از درگيری لفظی در جريان اجلاس مجمع جهانی اقتصاد در داووس، از سوئيس به ترکيه باز می گشت استقبال به عمل آوردند.

تظاهرکنندگان پرچم های ترکيه و فلسطينيان را در دست داشتند و در حمايت از آقای اردوغان و مردم غزه و عليه حملات اسرائيل به اين بخش از سرزمين های فلسطينی شعار می دادند و آقای اردوغان را "قهرمان ملی" می خواندند.

نخست وزير ترکيه که به عنوان يکی از سخنرانان اصلی در جلسه بعد از ظهر پنجشنبه اجلاس داووس شرکت داشت پس از درگيری لفظی با شيمون پرز، رئيس جمهوری اسرائيل که در کنار او نشسته بود، جلسه را به حالت اعتراض ترک گفت.

در جلسه روز پنجشنبه، که جمع کثيری از مقامات و شخصيت های شرکت کننده در اجلاس، از جمله بان کی مون، دبيرکل سازمان ملل، و والری جارت، مشاور ارشد رئيس جمهوری آمريکا در آن حضور داشتند، آقای اردوغان عمليات نظامی سه هفته ای اسرائيل در غزه و موضع آقای پرز در دفاع از اين عمليات را به باد انتقاد گرفت.

آقای اردوغان در اظهارات خود گفت که اسرائيل نوار غزه را در محاصره قرار داده، اين منطقه را منزوی ساخته و "به يک زندان فضای باز" تبديل کرده است و افزود که مردم غزه برای دسترسی به اقلام ابتدايی مورد نياز خود نيز به کسب مجوز از اسرائيل نياز دارند.

نخست وزير ترکيه حملات نظامی اسرائيل در غزه را غيرقابل قبول توصيف کرد و گفت که در جريان اين حملات، صدها تن از ساکنان غزه کشته شده اند در حاليکه اسرائيل متحمل تلفات چندانی نشده است.

دفاعيات پرز

آقای اردوغان، که دولتش دارای روابطی نزديک با اسرائيل بوده و نقش واسطه را در مذاکرات غير مستقيم بين سوريه و اسرائيل برعهده داشته است ، گفت که در جريان بحران غزه، کوشيد دولت اسرائيل را به توقف حملات و حل و فصل مسالمت آميز اين بحران تشويق کند.

نخست وزير ترکيه افزود که چند روز قبل از آغاز حملات اسرائيل به غزه، با نخست وزير اسرائيل ملاقات کرد و به اطلاع او رساند که احتمال توافق رهبران سوريه با مذاکرات رو در رو با اسرائيل وجود دارد اما جنگ غزه اين امکان را از ميان برد و باعث دلسردی او شد.

در جلسه بعد از ظهر پنجشنبه در داووس، که به بحران خاورميانه اختصاص داشت، شمار ديگری از سخنرانان نيز عمليات اسرائيل در غزه را مورد انتقاد قرار دادند.

بان کی مون، دبيرکل سازمان ملل متحد، از اسرائيل خواست تا موانع موجود در راه ارسال کمک های بشردوستانه برای مردم غزه را بر طرف سازد و عمرو موسی، دبيرکل اتحاديه عرب نيز حملات اسرائيل را مورد انتقاد شديد قرار داد.

در پی سخنان آقای اردوغان، شيمون پرز به دفاع از سياست اسرائيل در غزه پرداخت و ضمن ابراز تاسف از تلفات غيرنظامی در عمليات اخير، جنبش حماس را مسئول اين ر معرفی کرد و گفت که اسرائيل چاره ای جز بروز واکنش نسبت به موشک پرانی فلسطينيان نداشته است.

آقای پرز گفت که اسرائيل به هيچوجه مردم غزه را با خطر گرسنگی و قحطی مواجه نساخته و در حاليکه رو به نخست وزير ترکيه داشت، حماس را به موشک پرانی به سوی اسرائيل متهم کرد و افزود "نمی دانم از ما چه انتظاری می رود؟ اگر استانبول هر شب هدف ده موشک يا صد موشک قرار می گرفت، شما چه می کرديد؟"

وی گفت که اسرائيل مايل نيست به سوی کسی، به خصوص افراد غيرنظامی، تيراندازی کند و گروه های فلسطينی را متهم کرد که از مدارس و ساختمان های غيرنظامی به عنوان محل پرتاب موشک استفاده می کردند و مردم عادی را به عنوان سپر انسانی به کار می گرفتند.

رئيس جمهوری اسرائيل گفت که ارتش اين کشور قبل از حمله به مناطق غيرنظامی در غزه، به حاضران در محل اطلاع می داد تا اين نقاط را ترک گويند تا آسيبی به آنان وارد نشود و برای اين منظور، حتی از تماس تلفنی استفاده می کرد در حاليکه حماس به حفظ جان غيرنظاميان توجهی نداشت.

حمله لفظی اردوغان

اظهارات شيمون واکنش خشم آلود نخست وزير ترکيه را در پی آورد که اسرائيل را به کشتار غيرنظاميان متهم ساخت.

آقای اردوغان خطاب به رئيس جمهوری اسرائيل گفت "شما از من مسن تر هستيد و صدايی رسا هم دارد" و افزود که احساساتی که در سخنرانی آقای پرز وجود دارد نشانه "ناراحتی وجدان" است.

نخست وزير ترکيه گفت که دفاعيات شيمون پرز با شواهد تاريخی همخوانی ندارد و افزود که شخصا کشته شدن کودکان فلسطينی و خرسندی دو نخست وزير سابق اسرائيل را که سوار بر تانک، وارد سرزمين های فلسطينی می شدند به خاطر می آورد.

در حاليکه حملات لفظی آقای اردوغان عليه اسرائيل ادامه داشت، رئيس جلسه با يادآوری اينکه زمان صرف شام فرا رسيده، از وی خواست تا سخنان خود را خاتمه دهد و اين درخواست واکنش تند نخست وزير ترکيه را در پی آورد.

رجب طيب اردوغان گفت که زمانی که برای سخنرانی شيمون پرز در نظر گرفته شده بود دو برابر زمان اختصاص داده به خود او بود و در حاليکه جلسه را ترک می کرد، افزود که ديگر در اجلاس داووس شرکت نخواهد کرد.

نخست وزير ترکيه پس از خروج از جلسه، به خبرنگاران گفت که در سخنان خود عليه مردم اسرائيل، پرزيدنت پرز و يهوديان سخنی نگفته و افزود "من همواره رهبری بوده ام که آشکارا يهودی ستيزی را جنايتی عليه بشريت دانسته ام و همچنين گفته ام که اسلام ستيزی نيز جنايت عليه بشريت است."

آقای اردوغان پس از بازگشت به ترکيه، در سخنانی در فرودگاه استانبول گفت "وظيفه من حفاظت از شرف ملت ترکيه است" و افزود که قبل از ترک داووس، شيمون پرز در تماس تلفنی با وی، از ماجرای روز پنجشنبه ابراز تاسف کرد.

به گفته ناظران، رفتار تند آقايان پرز و اردوغان در تاريخ اجلاس داووس، که معمولا جلسات آن با شرکت مقامات ارشد و شخصيت های شناخته شده بين المللی در آرامش برگزار می شود، کم سابقه بوده است.