"عباس كيارستمي" و "مايك لي" رودرروي يكديگر نشستند، ايرنا

لندن، خبرگزاري جمهوري اسلامي ‪۸۴/۰۲/۱۹‬
خارجي. فرهنگي. هنري. سينما. انگليس. كيارستمي.

"عباس كيارستمي" فيلمساز ايراني و "مايك لي" كارگردان انگليسي كه هر دو از سبك واقعگرايانه در آثار خود بهره مي‌برند، درنشستي رو در رو در لندن به نقد آثار يكديگر پرداختند.

در اين نشست كه يكشنبه شب با حضور بيش از ‪ ۴۰۰‬علاقه‌مند انگليسي و ايراني برگزار شد، كيارستمي و "لي" آثار خود را از نظر سبك و موضوع در ابعاد گسترده‌اي به يكديگر شبيه ولي در دو فضاي متفاوت توصيف كردند.

نشست مشترك دو فيلمساز با عنوان " گفت وگوي مايك لي و عباس كيارستمي" در يكي از تالارهاي موزه "ويكتوريا و آلبرت" برگزار شد.

اين برنامه بخشي از سلسله برنامه‌هايي است كه از ‪ ۲۶‬فروردين براي بزرگداشت كيارستمي در لندن برپا شده است.

"بن گيبسون" مدير "مدرسه فيلمسازي لندن" كه اين نشست را مديريت كرد، كيارستمي و لي را دو كارگردان بزرگ سينماي امروز دنيا توصيف كرد كه حضور رو در روي آنها براي نخستين بار فرصت تحليل ديدگاههاي ايشان را براي دوستداران سينماي واقعگرا فراهم كرده است.

مايك لي در سال ‪ (۱۳۷۵)۱۹۹۶‬براي ساخت فيلم "پنهانكاريها و دروغها" و كيارستمي در سال ‪ (۱۳۷۶)۱۹۹۷‬براي ساخت فيلم "طعم گيلاس" موفق به دريافت جايزه اول "جشنواره كن" شدند.

به گزارش خبرنگار ايرنا در لندن، دراين نشست دو فيلمساز، سه كليپ از فيلمهاي ديگري را انتخاب و بعد از نمايش آنها نظر و پرسشهاي خود را با ديگري مطرح كردند و به پرسشهاي حاضران پاسخ گفتند.

كيارستمي گفت: براي نخستين بار هنگام داوري فيلم "عريان" مايك لي در جشنواره كن با آثار اين كارگردان آشنا شدم و از آن هنگام بشدت مجذوب كارهايش بودم و همه ساخته‌هاي لي را بارها و بارها تماشا كرده‌ام.

" تا زماني كه خودم از لي پرسيدم، تصور نمي‌كردم نقش‌آفرينان فيلمهاي كارگردان انگليسي بازيگران حرفه‌اي هستند."
كيارستمي، سبك خود را متكي براستفاده از نقش آفريني افراد غيرحرفه‌اي خواند و گفت كه از اين رهگذر مي‌تواند واكنشهاي طبيعي افراد را به تصوير بكشد.

اين كارگردان ايراني گفت كه بعد از ديدن فيلمهاي لي به اين نتيجه رسيده است كه در صورت بكارگيري فن مطلوب و استفاده از بازيگراني كه با موضوع داستان عميقا ارتباط برقرار كرده‌اند، مي‌توان به سينماي واقعگرا دست يافت.

كيارستمي گفت كه هنوز از آثارش رضايت ندارد و كمبودهاي فيلمهاي خود را بخوبي مي‌بيند و معتقد است كه سبك كارش ابتدايي باقي مانده است.

" ابتدايي باقي ماندن فيلمهايم خواسته من نبوده بلكه بخشي مربوط به ويژگيهاي شخصي خودم و بخشي ديگر به علت شرايط عمومي كشورم بوده‌است." اما مايك لي گفت كه برخلاف آنچه كيارستمي مي‌گويد، روند فيلمسازي او رشد داشته و آنچه او ابتدايي مي‌خواند، براي دنياي سينما آموزنده بوده‌است.

كارگردان انگليسي، ساخته‌هاي كيارستمي را توام با مهارتهاي خاص كارگرداني توصيف كرد و گفت: او سعي دارد واقعيتها را با استفاده از مهارت هنرپيشگان به تصوير بكشد و كيارستمي اين كار را با سختي بيشتري از طريق بازيگران غيرحرفه‌اي بخوبي انجام داده است.

مايك لي فيلمهاي اجتماعي "اميد زياد"، عريان، "تاپسي تروي" و "همه براي هيچ" را در كارنامه خود دارد.

وي پس از نمايش بخشي از فيلم "كلوزآپ" ساخته كيارستمي گفت: با آنكه ماجراي فيلم مربوط به داستاني واقعي است، كيارستمي موفق شده بيننده را به درون ماجرا كشانده و ابعاد مختلف شخصيتهاي داستان را براي آنها بازگو كند.

لي خطاب به كيارستمي گفت: اين سبك از كار در سينماي امروز دنيا بسيار نادر است و اگر منظور شما از "ابتدايي بودن" اينگونه كارها است بايد گفت كه فيلمهاي شما ويژگي‌هاي بي‌همتايي دارد.

در اين گفت و گو كيارستمي يادآور شد كه سينماي واقعگرا مجبور است در رقابت با سينماي قدرتمند تماشاگر پسند امروز، قدري خود را دستخوش تحول كند تا جذابيتهاي بيشتري را خلق كند.

"فيلمهاي امروز دنيا يا درباره آدمهاي معمولي در شرايط ويژه و يا در باره آدمهاي ويژه هستند. سينماي هاليوود بيشتر درباره آدمهاي ويژه است اما من درباره آدمهاي معمولي در شرايط ويژه فيلم مي‌سازم."
كيارستمي ادامه داد: بايد كاري كرد كه بيننده با فيلم درگيري عاطفي پيدا كند و تا آخرين صحنه بر روي صندلي خود ميخكوب شود و در آن صورت است كه مي‌توان با سينماي هاليوود رقابت كرد.

وي با اشاره به يكي از صحنه‌هاي فيلم "لحظه‌هاي ناگوار" مايك لي كه در اين نشست به نمايش درآمد، گفت: مايك در اين صحنه بخوبي از نظر تكنيكي موفق شده‌است دوربين را در مقام يك آيينه قرار دهد.

" در سينما بطور كامل نگاه كردن بازيگران به دوربين ممنوع است ولي در اين صحنه مي‌بينيم وقتي دو بازيگر آن به دوربين به عنوان يك آيينه نگاه مي‌كنند تا چه‌اندازه مي‌توان با اين تكنيك غريب، واقعيت را در نگاه تماشاگر تداعي كرد."

كيارستمي يكي ديگر از ويژگيهاي مشترك خود و مايك لي را پرداختن به نقشهاي حاشيه‌اي در فيلمهايشان برشمرد و درباره فيلمهاي خود گفت كه معتقد است عناصر حاشيه‌اي گاهي با عبور لحظه‌اي از مقابل دوربين تاثيري ماندگار بر ذهن بيينده باقي مي‌گذارند.

در اين نشست دو فيلمساز نشان دادند كه در پردازش به مسايل با يكديگر هم عقيده هستند اما در يك مورد با هم اختلاف نظر دارند.

كيارستمي در پاسخ به يكي از حاضران كه از هر دو فيلمساز پرسيد " چرا در فيلمهاي خود از موزيك استفاده نمي‌كنيد؟" گفت: با استفاده از موسيقي در فيلمهايم مشكل دارم.

" درپنج فيلم اخيرم از موسيقي فقط درپايان و آن هم از نوع موسيقي كلاسيك استفاده كرده‌ام زيرا احساس كردم آنگونه كه بر ديگر عناصر فيلم همچون بازيگران، موضوع، صحنه، نور و امثال آن به عنوان كارگردان تسلط دارم با موسيقي كه دراختيارم گذاشته مي‌شود بيگانه هستم."
كيارستمي ادامه داد: آخرين باري كه سفارش موسيقي براي فيلمم دادم ‪۱۷‬ دقيقه موسيقي فيلم به من داده شد كه به زحمت چند دقيقه از آن استخراج كردم و در آخر هم احساس كردم با روند داستان فيلم بيگانه است و از همانجا تصميم گرفتم ديگر از موسيقي استفاده نكنم و براي همين سعي كردم با گوش كردن به قطعات كلاسيك و آشنايي با آنها فقط از اين نوع موسيقي بهره گيرم.

اما مايك لي گفت كه برخلاف نظر اين پرسشگر وي در فيلمهايش بخوبي از موسيقي بهره مي‌گيرد.

" همانند بقيه عناصر درگير در ساخت فيلم، آهنگساز نيز از ابتدا در كنار من حضور داشته و درنتيجه درپايان قطعات توليد شده براساس ميزان تطبيق آنها با صحنه‌هاي فيلم در جاهاي مناسب استفاده مي‌شود."
مايك لي گفت كه موسيقي استفاده شده را بخشي ناموزون با فيلمهايش نمي‌بيند بلكه حضور موسيقي را حتي ضروري مي‌داند.

سلسله برنامه‌هاي متنوع درباره فيلمساز ايراني در لندن با عنوان عمومي"عباس كيارستمي: نماهايي از يك هنرمند" برگزار شده است.

اين برنامه‌ها با پشتيباني تداركاتي، مادي و معنوي بنياد"ميراث ايران" در لندن، بنياد فرهنگي "روشن "، خانه ملي فيلم انگليس و مدرسه سينماي لندن برگزار شده است اما هر يك از برنامه‌ها سازمان‌دهندگان و حاميان متفاوت ايراني، انگليسي و اروپايي جداگانه‌اي نيز دارد.

شبكه چهارم تلويزيون انگليس نيز قرار است از امشب به شكلي بي‌سابقه به مدت يك ماه علاوه بر نمايش يك فيلم مستند درباره كيارستمي، تعدادي از فيلمهاي او و آثار فيلمسازان ايراني ديگري كه از او تاثير پذيرفته‌اند را به نمايش بگذارد.